Η Ραφήνα είναι ένας τόπος που έχει πολύ παλιά ιστορία.

Στα αρχαία χρόνια αναφέρεται πως ένας από τους 100 δήμους των Αθηνών που ορίστηκαν από τον Κλεισθένη ήταν ο Άραφη. Από την Ρωμαϊκή εποχή σώζεται στην περιοχή της Παλαιάς Ραφήνας αρχαίο Βαλανείο (κτίριο λουτρών). Κατά την περίοδο της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας η μισή περιοχή πωλείται από τον Αλή Μπέη στους αδελφούς Πετράκη. Στις αρχές του 20ου αιώνα τη μοναδική κίνηση στην περιοχή δίνουν τα καϊκια που φέρνουν ψάρια, καθώς και η παραγωγή λιγνίτη. Το 1929 η Ραφήνα γίνεται κιονότητα. Στο λιμάνι γίνεται επίστρωση και εμφανίζονται τα πρώτα μαγαζάκια παράγκες, ενώ τα πρώτα επιβατικά πλοία δρομολογούνται.

Κατά τη διάρκεια του Β΄Παγκοσμίου Πολέμου οι κάτοικοι της Ραφήνας αντιστέκονται και οι ακτές της γίνονται μέσο διαφυγής των συμμάχων στην Μέση Ανατολή. Το γνωστό τραγούδι "Το λέγαν Αγία Κυριακή" αναφέρεται στην εποχή εκείνη. Σε ανάμνηση γερμανικού μπλόκου στις 17-7-1944 ένα γερμανικό πολυβολείο μετατράπηκε σε εκκλησάκι της Αγίας Μαρίνας. Επάνω σε αυτό κτίστηκε το εκκλησάκι του Αγίου Νικολάου, το οποίο αποτελεί πλέον σύμβολο της Ραφήνας.

Μετά το τέλος του πολέμου και με τη βύθιση ενός τσιμεντόπλοιου δημιουργείται η πρώτη ταβέρνα μας στην πλώρη του βυθισμένου πλοίου με το όνομα "Φάρος". Στα τραπέζια της ταβέρνας γράφτηκ από τον Βασίλη Τσιτσάνη το γνωστό τραγούδι "Στου γιαλού τα βοτσαλάκια". Με την ανάπτυξη της Ραφήνας το λιμάνι αλλάζει μορφή και η ταβέρνα μας μεταφέρεται (1961) στο κτίριο που βρίσκεται σήμερα, παίρνοντας το όνομά της "Τα καβούρια του Ασημάκη" από τον ιδιοκτήτη Ασημάκη Καλπάκη.