Τι είναι η Σκολίωση
Η πιο συχνή εμφάνισή της, είναι κατά την εφηβική ηλικία ενός ατόμου, (80% των περιπτώσεων εντοπίζονται σε εφήβους και αφορά στο 1,5% – 4,5% του μαθητικού πληθυσμού), αλλά μπορεί να συμβεί και νωρίτερα, ακόμα και στην νηπιακή ηλικία. Στην ενήλικη ζωή η σοβαρή εκφύλιση της σπονδυλικής στήλης ή η εξέλιξη μίας παραμελημένης εφηβικής σκολίωσης μπορεί να οδηγήσει στη σκολίωση των ενηλίκων. Σε όσο μικρότερη ηλικία εμφανιστεί τόσο πιο επιθετική είναι συνήθως.
Στην πλειοψηφία των περιπτώσεων, τα αίτια που την προκαλούν είναι άγνωστα παρά τις συνεχείς έρευνες που γίνονται για πενήντα και πλέον χρόνια. Το 85%-90% των περιπτώσεων αποτελεί η ονομαζόμενη ‘άγνωστης αιτιολογίας’, ή ‘εφηβική’, ή ‘ιδιοπαθής’ σκολίωση. Η συχνότερη όλων και η πλέον επικίνδυνη, αφού ΔΕΝ ΓΝΩΡΙΖΟΥΜΕ το αίτιό της για να την πολεμήσουμε. Όλες οι λοιπές μορφές που τα αίτιά τους είναι γνωστά αποτελούν μόνο το 10%-15% όλων των σκολιώσεων (συγγενής, παραλυτική, λειτουργική κ.ά.)
Πρόκειται για μια πάθηση που συναντάται από την παιδική μέχρι και την τρίτη ηλικία, συνηθέστερα στα αγόρια σε σχέση με τα κορίτσια. Η κυφωτική στάση μπορεί να προκληθεί από την κακή στάση του σώματος, γεγονός που παρατηρείται κυρίως στα μη γυμνασμένα άτομα. Επιπλέον, στα παιδιά και τους εφήβους απαντάται η ιδιοπαθής κύφωση, τα αίτια της οποίας δεν είναι γνωστά. Στις μεγαλύτερες ηλικίες , προκαλείται από άλλα αίτια, όπως οστεοπόρωση, αρθρίτιδα, κλπ. Με την πάροδο του χρόνου, υπάρχει μεγάλη πιθανότητα αύξησης της κυφωτικής γωνίας , καθώς σταδιακά χάνεται το σφρίγος και η ισορροπία του κορμού.
Τόσο στους προληπτικούς ελέγχους όσο και στην παρακολούθηση χρησιμοποιούνται πλέον μέθοδοι διάγνωσης τελευταίας τεχνολογίας (Formetric 4D, Laser scanner, Spinal Mouse) που αντικαθιστούν σε μεγάλο βαθμό την προληπτική ακτινογραφία και ενδείκνυνται ακόμα και για εγκύους, αφού δεν κάνουν χρήση ακτινοβολίας. Σε επιλεγμένες περιπτώσεις η πάθηση επιβεβαιώνεται με ακτινολογικές εξετάσεις.
Το πλέον εξελιγμένο σύστημα Formetric 4D, (το οποίο χρησιμοποιείται στους ελέγχους στην Ευρωκλινική) είναι μέθοδος τρισδιάστατης απεικόνισης/χαρτογράφησης και ανάλυσης της στάσης της σπονδυλικής στήλης χωρίς καθόλου ακτινοβολία ή άμεση επαφή με το σώμα (Spinal Mouse) που απεικονίζει:
Η δυνατότητα τακτικών ελέγχων μας διευκολύνει να παρακολουθούμε την εξέλιξη και την πορεία της στάσης της σπονδυλικής στήλης, τόσο θεραπευτικά όσο και προληπτικά, ενώ διευκολύνει στη δημιουργία αρχείου ώστε να παρατηρούμε τη σταδιακή βελτίωση.
Ειδικά όσον αφορά την άσκηση έχει υπάρξει μεγάλη πρόοδος και ειδίκευση σε θέματα που αφορούν την κακή στάση σώματος με τεχνικές προσαρμοσμένες σε κάθε περίπτωση και κάθε ηλικία (SEAS, Schroth κ.ά), ενώ η τεχνολογία έχει οδηγήσει σε κηδεμόνες εύχρηστους και εύκολα ανεκτούς.
Αντίθετα, σε λίγες ευτυχώς περιπτώσεις όπου το μέγεθος της παραμόρφωσης είναι μεγάλο και μπορεί να επηρεάσει, τόσο την αναπνευστική όσο και την καρδιακή λειτουργία, η αντιμετώπισή της γίνεται με χειρουργική θεραπεία.
Το ανθρώπινο πέλµα είναι µία πολύπλοκη κατασκευή που αποτελείται από 28 οστά που δημιουργούν μεταξύ τους 33 αρθρώσεις οι οποίες προσδίδουν μοναδικές ιδιότητες στο πέλµα. Πολύ συνηθισμένα προβλήματα που κάνουν όλο το σώμα να υποφέρει, όπως η πλατυποδία, η χαλάρωση των μεταταρσίων, η κακή στάση σώματος, η ισχιαλγία κ.ά. μπορούν να βρουν να ελεγχθούν και ενδεχομένως να αντιμετωπισθουν αρχίζοντας με ένα πελματογραφημα. Ανατομικά και λειτουργικά προβλήματα μπορούν να εντοπιστούν και να αποκατασταθούν με τη βοήθεια του πελματογραφήματος μιας εξέτασης που γίνεται τελευταία όλο και πιο γνωστή εξαιτίας της αποτελεσματικότητάς της.
Ψηφιακός πελματογράφος είναι ένα σύγχρονο και τεχνολογικά προηγμένο σύστημα απεικόνισης της ανατομικής μορφολογίας του πέλματος αφενός, κι αφετέρου της κατανομής των πιέσεων κατά τη στάση και τη βάδιση. Πρόκειται λοιπόν για μια πλατφόρμα που διαθέτει χιλιάδες ψηφιακούς αισθητήρες και είναι συνδεδεμένος με έναν ηλεκτρονικό υπολογιστή ο οποίος συλλέγει, επεξεργάζεται και αναλύει τις συγκεκριμένες πληροφορίες με ειδικό πρόγραμμα (software).
Χρησιμοποιώντας την ιατρική έρευνα που συνδυάζεται με τα έτη κλινικής εμπειρίας, τα συστήματα των πελματογράφων καταγράφουν και αναλύουν με μοναδικό τρόπο τις κινήσεις των ποδιών. Δίνει στον θεραπευτή (γιατρό-φυσικοθεραπευτή) τη δυνατότητα της έγκαιρης διάγνωσης καταστάσεων που αφορούν σε παθήσεις των πελμάτων και της σπονδυλικής στήλης, ενώ διευκολύνει τη διαδικασία της διάγνωσης, συνιστώντας εργαλείο απαραίτητο στην καθημερινή κλινική πρακτική της Ορθοπεδικής.
Το πελματογράφημα πραγματοποιείται σε δύο φάσεις, το στατική και το δυναμική.
Στο στατικό ο ασθενής στέκεται πάνω στην πλατφόρμα του πελματογράφου και τα δεδομένα από την εξέταση καταγράφονται στον υπολογιστή. Ενώ στο δυναμικό, ο ασθενής περπατάει πάνω στην πλατφόρμα, με κανονική ταχύτητα, και ο υπολογιστής καταγράφει τα στοιχεία της τμηματικής ανάλυσης βάδισης. Πιο απλά, εμφανίζει στην οθόνη τον τύπο βάδισης, την κατανομή βάρους, το χρόνο βάδισης, τον άξονα του σώματος κατά τη βάδιση και πολλές άλλες παραμέτρους. Συγκρίνει βήματα από την στατική, δυναμική μέτρηση και δίνει την δυνατότητα τις ανάλυσης μεταξύ των δύο ποδιών.Τα στοιχεία από τις μετρήσεις στέλνονται στο λογισμικό πρόγραμμα, το οποίο τα αναλύει και τα συγκρίνει με κάποιες φυσιολογικές τιμές (νόρμες).
Το πελματογράφημα συνήθως γίνεται για
Παθήσεις των πελμάτων (ασυμμετρίες της καμάρας), όπως πλατυποδία, κοιλοποδία, ραιβοποδία, προβλήματα στα μετατάρσια, άκανθα πτέρνας (ασύμμετρη ανάπτυξη οστού στην κάτω επιφάνεια της φτέρνας), βλαισός μεγάλος δάκτυλος (κότσι) κ.α.
Αρθρίτιδα, οστεοαρθρίτιδα γονάτων, ισχίων, σπονδυλικής στήλης, χονδροπάθεια επιγονατίδας
Προβλήματα στη σπονδυλική στήλη, όπως σκολίωση, κήλη μεσοσπονδυλίου δίσκου, ισχιαλγία, οσφυαλγία
Σοβαρά διαστρέμματα, κατάγματα των κάτω άκρων και της λεκάνης
Ανισοσκελία
Προβλήματα στα κάτω άκρα λόγω σακχαρώδους διαβήτη και πιο απλές περιπτώσεις όπως κάλους, σκληρύνσεις κλπ.
Βάσει των αποτελεσμάτων του πελματογραφήματος, υπάρχει η δυνατότητα κατασκευής ειδικών, ορθοπαιδικών πελμάτων έσω υποδήματος, τα οποία προσαρμόζονται εξατομικευμένα στις ιδιαιτερότητες του ποδιού, κατόπιν αξιολόγησης, από την εξειδικευμένη επιστημονική ομάδα.
Οι ανατομικές αποκλίσεις στα κάτω άκρα, είναι καλό να αντιμετωπίζονται συνδυαστικά, με μέσα παθητικής και ιδιοδεκτικής υποστήριξης, (ορθωτικά πέλματα έσω υποδήματος, ειδικής κατασκευής), όσο και με εξειδικευμένο ασκησιολόγιο, προκειμένου να διασφαλιστεί η ορθή ανατομική ευθυγράμμιση σε όλο το κάτω άκρο.
Στα παιδιά η όποια ανατομική απόκλιση, έχει μεγαλύτερες πιθανότητες διόρθωσης, πάντα μετά από εξέταση και αξιολόγηση από ειδικό Ορθοπαιδικό Παίδων, ενώ στους ενήλικες, μόνο υποστήριξης και ανακούφισης.