Tί είναι η υστερεκτομή;
Η υστερεκτομή είναι η χειρουργική επέμβαση που εκτελείται για την αφαίρεση της μήτρας. Πρόκειται για τη συνηθέστερη γυναικολογική επέμβαση σε όλο τον κόσμο. Η αφαίρεση της μήτρας σημαίνει ότι η γυναίκα δεν θα έχει περίοδο και δεν θα μπορεί να μείνει πλέον έγκυος.
Πότε ενδείκνυται η υστερεκτομή;
Οι ενδείξεις της υστερεκτομής είναι οι εξής:
Ινομυώματα που προκαλούν πόνο, αιμορραγία ή άλλα προβλήματα.
Πρόπτωση της μήτρας
Μητρορραγία (μη φυσιολογική αιμορραγία)
Ενδομητρίωση
Χρόνιο πυελικό άλγος
Αδενομύωση ή πάχυνση της μήτρας
Καρκίνος της μήτρας, του τραχήλου, των σαλπίγγων ή των ωοθηκών
Η υστερεκτομή για τις μη κακοήθεις καταστάσεις θα πρέπει να εξετάζεται μόνο εάν οι άλλες συντηρητικές μέθοδοι θεραπείας έχουν αποτύχει και η ασθενής δεν επιθυμεί την απόκτηση άλλων παιδιών
Ποιοι οι διαθέσιμοι τύποι υστερεκτομής;
Ο χειρουργός ανάλογα με το λόγο για τον οποίο γίνεται η υστερεκτομή μπορεί να επιλέξει ένα από τους παρακάτω τύπους υστερεκτομής:
Υφολική υστερεκτομή: Η αφαίρεση μόνο της μήτρας, με διατήρηση του τραχήλου
Ολική υστερεκτομή: Αφαίρεση της μήτρας μετά του τραχήλου
Ολική υστερεκτομή μετά των εξαρτημάτων: Αφαίρεση της μήτρας του τραχήλου των σαλπίγγων και των ωοθηκών.
Ριζική υστερεκτομή: Αφαίρεση της μήτρας και των ιστών που περιβάλλουν τη μήτρα, του τραχήλου, του ανώτερου τμήματος του κόλπου, αμφοτέρων των εξαρτημάτων, του λιπώδους ιστού και των λεμφαδένων της περιοχής. Η επέμβαση αυτή εκτελείται μόνο όταν υπάρχει καρκίνος των έσω γεννητικών οργάνων
Ποιοι οι χειρουργικοί τρόποι εκτέλεσης της υστερεκτομής;
Κοιλιακή Υστερεκτομή: Η κοιλιακή υστερεκτομή είναι μια επέμβαση ανοικτής κοιλίας. Ο χειρουργός εκτελεί μια τομή χαμηλά στη κοιλιά μέσω της οποίας αφαιρείται η μήτρα. Είναι η συνήθης χειρουργική προσπέλαση για την υστερεκτομή. Η κοιλιακή υστερεκτομή προτιμάται όταν η μήτρα είναι μεγάλη, όταν υπάρχουν υποψίες για συμφύσεις από προηγούμενες επεμβάσεις καθώς και σε κακοήθειες των έσω γεννητικών οργάνων. Τα μειονεκτήματα αυτής της επέμβασης είναι ότι απαιτείται μεγαλύτερος χρόνος νοσηλείας και ανάρρωσης και εγκαταλείπει ουλή στο σημείο της τομής.
Κολπική υστερεκτομή: Εκτελείται μια τομή στο θόλο του κόλπου μέσω της οποίας εξέρχεται η μήτρα. Τα πλεονεκτήματα αυτής της επέμβασης είναι ότι ο χρόνος νοσηλείας και ανάρρωσης είναι μικρότερος και δεν εγκαταλείπει ορατή ουλή.
Υποβοηθούμενη κολπική υστερεκτομή: Ο χειρουργός χρησιμοποιεί τα εργαλεία της λαπαροσκόπησης στην κοιλία και βοηθάει την αφαίρεση της μήτρας μέσω της τομής του κόλπου
Λαπαροσκοπική υστερεκτομή: Ο χειρουργός χρησιμοποιεί το λαπαροσκόπιο, που είναι ένας σωλήνας με φωτιζόμενη κάμερα, και χειρουργικά εργαλεία τα οποία εισέρχονται μέσω μικρών τομών στην κοιλιά. Η μήτρα αφαιρείται σταδιακά σε μικρά ιστοτεμάχια μέσα από τις τομές.
Υστερεκτομή: Ποιες οι πιθανές επιπλοκές;
Η υστερεκτομή είναι μια από τις ασφαλέστερες χειρουργικές επεμβάσεις, αλλά σπανίως (όπως εξάλλου και όλες οι χειρουργικές επεμβάσεις) είναι δυνατό να εμφανίσει διάφορες επιπλοκές. Αυτές είναι οι παρακάτω:
Επιπλοκές της γενικής αναισθησίας
Φλεγμονή στην περιοχή της τομής
Δημιουργία υπερτροφικής ουλής
Αιμορραγία
Λοίμωξη
Τραυματισμός του ουρητήρα, της ουροδόχου κύστεως και του εντέρου
Θρόμβωση
Πρόπτωση του κόλπου
Συρίγγια μεταξύ κόλπου και ουροδόχου κύστεως ή εντέρου
Τί να περιμένουν οι ασθενείς μετά την υστερεκτομή;
Μετά την υστερεκτομή ο χρόνος παραμονής στην κλινική θα εξαρτηθεί από το είδος της επέμβασης. Η κολπική και η λαπαροτομική υστερεκτομή συνήθως απαιτούν μικρότερο χρόνο νοσηλείας και έχουν λιγότερες μετεγχειρητικές επιπλοκές.
Επιβάλλεται η γρήγορη έγερση και το περπάτημα για την αποφυγή σχηματισμού θρόμβου. Ο γιατρός μπορεί να συστήσει και επιπλέον αντιπηκτική αγωγή σε ειδικές περιπτώσεις.
Μετά την επέμβαση μπορεί να υπάρχει ένας ελαφρός πόνος ο οποίος αντιμετωπίζεται επιτυχώς με παυσίπονα. Συνήθως παρατηρείται οροαιματηρή έκκριση από τον κόλπο η οποία διαρκεί μερικές εβδομάδες. Δυσκοιλιότητα εμφανίζεται συχνά και σπάνια απαιτεί αντιμετώπιση. Επίσης μπορεί να παρατηρηθούν προσωρινά προβλήματα στην εκκένωση της κύστης.
Πρέπει να γνωρίζετε ότι εάν ο γιατρός σας έχει προχωρήσει σε αφαίρεση των ωοθηκών σας, τότε αμέσως μετά την επέμβαση θα εμφανιστούν συμπτώματα εμμηνόπαυσης. Τα συμπτώματα αυτά είναι οι εξάψεις, η αλλαγή της διάθεσης, η μειωμένη libido,η κολπική ξηρότητα και οι νυκτερινές εφιδρώσεις.
Υστερεκτομή: Μετεγχειρητικές οδηγίες
Μετά την έξοδο από τη κλινική και την επιστροφή στο σπίτι, θα πρέπει να ακολουθήσετε τις οδηγίες του γιατρού σας. Πρέπει να κινήστε τακτικά αυξάνοντας προοδευτικά την απόσταση που διανύετε. Να αποφεύγεται η άρση βαρέων αντικειμένων για μεγάλο χρονικό διάστημα (2 περίπου μήνες). Να αποφεύγεται η συνουσία και οι κολπικές πλύσεις για 6 περίπου εβδομάδες, καθώς και η τοποθέτηση εντός του κόλπου ταμπόν ή ερωτικών βοηθημάτων.
Μετά την πλήρη ανάρρωση θα πρέπει να επισκέπτεστε το γιατρό σας στα πλαίσια του ετήσιου γυναικολογικού ελέγχου. Εάν έχουν αφαιρεθεί οι ωοθήκες και είστε κάτω από την ηλικία των 51 ετών (μέση ηλικία έλευσης της εμμηνόπαυσης), μπορεί να συστηθεί η χορήγηση ορμονικής υποκατάστασης μέχρι την προαναφερόμενη ηλικία προκειμένου να σταματήσουν οι επιπτώσεις της εμμηνόπαυσης στην υγεία, όπως είναι η οστεοπόρωση.
Ποιες οι επιπτώσεις της υστερεκτομής;
Όλες οι χειρουργικές επεμβάσεις της υστερεκτομής περιλαμβάνουν την αφαίρεση της μήτρας. Οι γυναίκες που δεν έχουν ακόμα εμφανίσει εμμηνόπαυση δεν θα έχουν έμμηνο ρύση (περίοδο), αλλά δεν θα εμφανίζουν συμπτώματα εμμηνόπαυσης. Παρόλο αυτά ορισμένες γυναίκες μετά την υστερεκτομή και παρά τη διατήρηση μιας ή και των δύο ωοθηκών μπορεί να εμφανίσουν πρόωρη εμμηνόπαυση. Σε αντίθεση με εκείνες που έχουν υποστεί αφαίρεση των ωοθηκών, θα πρέπει να αναμένεται αμέσως η εμφάνιση των συμπτωμάτων της εμμηνόπαυσης.
Μετά την επέμβαση είναι φυσιολογικό να υπάρχει μια ελαφρά αιμόρροια ή μια σκουρόχρωμη έκκριση από τον κόλπο για 6 περίπου εβδομάδες. Στην υφολική υστερεκτομή οι γυναίκες μπορεί να συνεχίζουν να έχουν μια ελαφρά περίοδο (αιμόρροια) για κάποια χρόνια μετά την επέμβαση. Αυτό συμβαίνει επειδή μικρές ποσότητες ενδομητρίου μπορεί να παραμείνουν στον τράχηλο.
Ενίοτε παρουσιάζονται και συναισθηματικής φύσεως προβλήματα και ορισμένες γυναίκες βιώνουν το αίσθημα της απώλειας και της κατάθλιψης. Όλα αυτά είναι προσωρινές καταστάσεις που παρέρχονται σύντομα χωρίς καμία ιδιαίτερη αντιμετώπιση. Επί επιμονής τους θα πρέπει να συμβουλεύεστε το γιατρό σας. Άλλες γυναίκες διαπιστώνουν βελτίωση της υγείας τους και ευεξία.
Μια άλλη επίπτωση της υστερεκτομής είναι ότι η γυναίκα δεν μπορεί να μείνει πλέον έγκυος. Για αυτές που δεν έχουν αποκτήσει οικογένεια η συνέπεια αυτή είναι καταστροφική με πολλές ψυχολογικές επιπτώσεις. Αυτές συνήθως καταφεύγουν σε υιοθεσία και αναζητούν ψυχολογική υποστήριξη.
Όσον αφορά τη σεξουαλική ζωή της γυναίκας, αυτή δεν επηρεάζεται από την υστερεκτομή. Εκτός από τις περιπτώσεις της υστερεκτομής που συνοδεύονται από την αφαίρεση των ωοθηκών πριν την εμμηνόπαυση. Σε αυτές τις περιπτώσεις μπορεί να εμφανιστεί μειωμένη σεξουαλική διάθεση κυρίως από την έλλειψη των ορμονών και τη ξηρότητα του κόλπου που καθιστά τη συνουσία επώδυνη. Ωστόσο η θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης μπορεί βελτιώσει την κατάσταση. Πολλές γυναίκες όμως που έχουν υποβληθεί σε υστερεκτομή δηλώνουν ότι έχει ανανεωθεί το ενδιαφέρον τους για σεξ ιδιαίτερα εκείνες που λαμβάνουν ορμονική υποκατάσταση. Επίσης μερικές γυναίκες έχουν μεγαλύτερη διάθεση για σεξ και το απολαμβάνουν επειδή έχουν απαλλαχθεί από τη μητρορραγία ή το πόνο που βίωναν πριν την επέμβαση καθώς και από το φόβο μιας ανεπιθύμητης εγκυμοσύνης.
