Κατερίνα Κολεβέντη Msc | Οι φίλοι του δοντιού
Παιδοδοντίατρος Μενίδι
Νόσοι
Οι πιο συχνές νόσοι του στόματος κατά την παιδική και την εφηβική ηλικία είναι η τερηδόνα και η ουλίτιδα. Η τερηδόνα και η ουλίτιδα προκαλούνται από τα μικρόβια της οδοντικής μικροβιακής πλάκας που σχηματίζεται επάνω στα δόντια όταν δεν καθαρίζονται σωστά.
Τερηδόνα
Η τερηδόνα προκαλεί την προοδευτική καταστροφή των δοντιών και αποτελεί τη συχνότερη μολυσματική νόσο των παιδιών στον κόσμο. Η τερηδόνα ΔΕΝ είναι κληρονομική νόσος. Τα μικρόβια που την προκαλούν μεταδίδονται στο παιδί μετά από την ανατολή των πρώτων νεογιλών δοντιών του. Η μετάδοση των μικροβίων γίνεται από άτομα του οικογενειακού του περιβάλλοντος και ιδιαίτερα από τη μητέρα, η οποία έχει συχνότερη επαφή μαζί του. Τα μικρόβια αυτά για να προκαλέσουν τερηδόνα χρειάζονται την παρουσία στο στόμα υδατανθράκων και κυρίως ζάχαρης. Η πιο γρήγορη και εκτεταμένη καταστροφή των νεογιλών δοντιών από τερηδόνα παρουσιάζεται σε παιδιά που χρησιμοποιούν μπιμπερό με γάλα ή άλλα γλυκά ροφήματα κυρίως κατά τη διάρκεια του νυκτερινού ύπνου. Η αντιμετώπιση των βλαβών από τον Παιδοδοντίατρο πρέπει να γίνεται το συντομότερο δυνατό, γιατί η εξέλιξη της νόσου μπορεί να οδηγήσει σε πρόωρη απώλεια των νεογιλών δοντιών. Ο κίνδυνος προσβολής από την τερηδόνα εξακολουθεί να είναι μεγάλος και για τα μόνιμα δόντια σε άτομα με διατροφή πλούσια σε υδατάνθρακες και με κακή στοματική υγιεινή, ιδιαίτερα μέχρι την ηλικία των 17 ετών. Οι περιοδικές επισκέψεις βοηθούν τον Παιδοδοντίατρο να εντοπίσει έγκαιρα τις βλάβες της τερηδόνας και να εφαρμόσει την κατάλληλη θεραπευτική αγωγή.
Ουλίτιδα
Η ουλίτιδα αποτελεί την πιο συχνή παθολογική κατάσταση των ούλων στα παιδιά, με κυριότερα συμπτώματα την ερυθρότητα και τη διόγκωση των ούλων και συχνά την αιμορραγία κατά το βούρτσισμα. Η συχνότητα και η βαρύτητα της ουλίτιδας αυξάνονται κατά την περίοδο της εφηβείας γιατί οι ορμονικές μεταβολές επηρεάζουν την υγεία των ούλων. Σε κάθε περίπτωση, η έλλειψη στοματικής υγιεινής αποτελεί τον καθοριστικό παράγοντα για την εμφάνιση της ουλίτιδας όχι μόνο σε ενήλικες αλλά και στα παιδιά.
Αναπτυξιακές Διαταραχές της αδαμαντίνης στην νεογιλή οδοντοφυία-Υπενασβεστίωση-Υποπλασία
Οι Αναπτυξιακές Διαταραχές της Αδαμαντίνης (ΑΔΑ) είναι συνήθως συναντώνται στην κλινική πράξη, και μπορεί να είναι ορίζεται ως διαφοροποιήσεις στην ποιότητα και την ποσότητα του οδοντικού σμάλτου οι οποίες προκαλούνται από τη διαταραχή και / ή ζημιά στο όργανο της αδαμαντίνης. Η κλινική εικόνα και η σοβαρότητα του ελαττώματος εξαρτάται συνήθως από το στάδιο ανάπτυξης κατά τον οποίο επήλθε η προσβολή καθώς και την έκταση και τη διάρκεια της . Η Υποπλασία της αδαμαντίνης είναι μια ποσοτική ανωμαλία και παρουσιάζεται ως μια ανεπάρκεια της αδαμαντίνης, ενώ η υπενασβεστίωση είναι μια ποιοτική ανωμαλία της αδαμαντίνης με μεταβολές στην δομή και την διαύγειά της και χρώμα λευκό, κίτρινο ή καφέ στις περιοχές προσβολής.
Μελανή χρωστική
Η μελανή χρωστική είναι ένας τύπος εξωτερικού αποχρωματισμού των δοντιών που συνήθως σχηματίζεται μια γραμμή κοντά στο περιθώριο των ούλων. Ο επιπολασμός της μελανής χρωστικής κυμαίνεται από 2,4% έως 18%. Τα κριτήρια για τη διάγνωση της μελανής χρωστικής δεν είναι ακόμα παγιωμένα. Η μελανή χρωστική πρέπει να διαφοροδιαγνώσκεται τόσο από εξωγενείς χρωστικές στις οποίες και ανήκει όσο και από ενδογενείς. Πολλοί συγγραφείς προτείνουν διάφορα κριτήρια για την ταξινόμηση. Οι κυρίαρχοι τύποι βακτηρίων απομονωμένα από αυτή την κατάθεση είναι οι ακτινομύκητες. Οι ενώσεις που είναι υπεύθυνες για το σκούρο χρώμα είναι σύμπλοκα σιδήρου / χαλκού και θείου. Οι ασθενείς με μελανή χρωστική έχουν υψηλότερες συγκεντρώσεις ασβεστίου και υψηλότερες χωρητικότητα αποθήκευσης. Υπάρχουν επιδημιολογικές μελέτες που καταδεικνύουν την συσχέτιση της ύπαρξης της με μειωμένα ποσοστά τερηδονικής δραστηριότητας. Οι ευεργετικές παράμετροι του σάλιου και μη τερηδονογόνος πλάκα μπορεί να εξηγήσει τη σχέση μεταξύ χαμηλότερων επιπέδων τερηδόνας στα άτομα με μελανή χρωστική. Περαιτέρω απαιτείται έρευνα για να κατανοηθεί πλήρως η φύση, η αιτιολογία, και ιδιότητες προστασίας της τερηδόνας
Υπνική απνοια-Στοματική αναπνοή
Η στοματική αναπνοή είναι πολύ συνηθισμένη. Μελέτες έχουν δείξει ότι σχεδόν ένα στα τέσσερα παιδιά αναπνέουν από το στόμα είτε εξαιτίας παθολογικών και ανατομικών λόγων, είτε επειδή το συνήθισαν στη διάρκεια, για παράδειγμα, μιας ίωσης του αναπνευστικού. Επειδή όμως το παιδί είναι ένας αναπτυσσόμενος οργανισμός, αυτή η φαινομενικά αθώα δυσλειτουργία μπορεί να έχει καταστροφικές συνέπειες.Η στοματική αναπνοή, που μπορεί να αρχίσει στην παιδική ηλικία και να συνεχιστεί απαρατήρητη μέχρι την ενηλικίωση, έχει δύο κύριους τύπους: την παθολογική και την καθ’ έξιν. Η παθολογική στοματική αναπνοή συνήθως οφείλεται σε υπερτροφικές αδενοειδείς εκβλαστήσεις (κρεατάκια) ή αμυγδαλές, στραβό ρινικό διάφραγμα ή αλλεργίες όπως το άσθμα και η αλλεργική ρινίτιδα. Οι καταστάσεις αυτές προκαλούν απόφραξη της ρινικής οδού, που έχει ως συνέπεια να αναγκάζεται το παιδί να αναπνέει μέρα-νύχτα από το στόμα για να λαμβάνει ο οργανισμός του το οξυγόνο που χρειάζεται. Αντίθετα, η καθ’ έξιν στοματική αναπνοή αναπτύσσεται όταν το παιδί συνηθίζει να αναπνέει από το στόμα έπειτα από μια σοβαρή ίωση του αναπνευστικού που του είχε προκαλέσει ρινική συμφόρηση (μπούκωμα) ή μετά από μια αλλεργική κρίση που το ανάγκασε να αναπνέει από το στόμα μέχρι να αναρρώσει. Μπορεί επίσης να παίζουν ρόλο έντονες ορθοδοντικές ανωμαλίες, οι οποίες δεν αφήνουν το παιδί να κλείσει φυσιολογικά το στόμα του και έτσι επιδεινώνουν την στοματική αναπνοή.
Σταυροειδής σύγκλειση
Ανάλογα με το ποια δόντια έχουν το πρόβλημα έχουμε την πρόσθια και την οπίσθια σταυροειδή σύγκλειση. Ετσι στην πρόσθια σταυροειδή τα πρόσθια δόντια της πάνω γνάθου βρίσκονται πιο πίσω (πιο γλωσσικά) από τα δόντια της κάτω γνάθου ενώ το φυσιολογικό είναι το αντίθετο. Στην οπίσθια σταυροειδή τα πίσω δόντια της πάνω γνάθου ειναι πιο μέσα προς την γλώσσα από αυτά της κάτω γνάθου.
Ανωμαλίες αριθμού, σχήματος
Τόσο τα νεογιλά όσο και τα μόνιμα δόντια μπορεί να εμφανίσουν διαταραχές στον αριθμό, το μέγεθος, την κατασκευή και τη μορφή τους. Οι σημαντικότερες οδοντικές ανωμαλίες είναι τα υπεράριθμα δόντια, η ανοδοντία, η υποδοντία, οι ανωμαλίες στο μέγεθος του δοντιού, η συνοδόντωση, η οδοντική διδυμία, τα γενέθλια (νεογνικά) και μεταγενέθλια δόντια, η ατελής αδαμαντινογένεση, και η ατελής οδοντινογένεση.
Υπεράριθμα δόντια
Είναι τα επιπλέον δόντια τα οποία εμφανίζονται στον οδοντικό φραγμό. Τα δόντια αυτά μπορεί να έχουν φυσιολογική μορφολογία ή να είναι μικρότερα σε μέγεθος. Συνήθως εμφανίζονται στην άνω γνάθο.
Οι μεσόδοντες είναι τα πιο συνηθισμένα υπεράριθμα δόντια, έχουν κωνικό σχήμα και εντοπίζονται ανάμεσα στους κεντρικούς τομείς της άνω γνάθου. Αν είναι έγκλειστα μπορεί να εμποδίσουν ή να καθυστερήσουν την ανατολή των παρακειμένων δοντιών. Αν τα υπεράριθμα ανατείλουν μπορεί να προκαλέσουν λειτουργικά και αισθητικά προβλήματα. Η αιτιολογία της ανωμαλίας αυτής είναι πολυπαραγοντική με ισχυρό γενετικό υπόστρωμα. Η θεραπευτική αντιμετώπιση συνίσταται στην αφαίρεση του δοντιού και στην ορθοδοντική διευθέτηση του φραγμού.
Ανοδοντία-υποδοντία
Πρόκειται για την απουσία ορισμένων (υποδοντία) ή όλων (ανοδοντία) των δοντιών από τον φραγμό. Η αιτιολογία της διαταραχής αυτής είναι γενετική, συνήθως πολυγονιδιακού χαρακτήρα. Η θεραπευτική αντιμετώπιση συνίσταται στην ορθοδοντική διευθέτηση του οδοντικού φραγμού και στην μερική ή ολική προσθετική αποκατάσταση των δοντιών που λείπουν.
Ανωμαλίες στο μέγεθος του δοντιού
Μακροδοντία Πρόκειται για δόντια που εμφανίζονται μεγαλύτερα σε μέγεθος από τα φυσιολογικά, μπορεί δε να αφορά ένα ή και περισσότερα δόντια.
Μικροδοντία
Πρόκειται για δόντια που εμφανίζονται μικρότερα σε μέγεθος από τα φυσιολογικά. Κωνικά δόντια Πρόκειται για δόντια που παρουσιάζουν σχήμα κωνικό με αιχμηρό άκρο. Η θεραπευτική αντιμετώπιση συνίσταται στην αισθητική αποκατάσταση και ορθοδοντική διευθέτηση του οδοντικού φραγμού.
Συνοδόντωση
Πρόκειται για τη συνένωση δύο οδοντικών σπερμάτων με αποτέλεσμα το σχηματισμό ενός οδοντικού μορφώματος. Μπορεί να αφορά όλο το μήκος του δοντιού ή μόνο τη ρίζα. Η διαταραχή αυτή οφείλεται συνήθως σε τοπικά αίτια αν και ενοχοποιούνται και γενετικοί παράγοντες. Επειδή η αύλακα στο σημείο συνένωσης της μύλης των δύο τμημάτων του δοντιού είναι επιρρεπής σε τερηδονική βλάβη πρέπει να προστατεύεται. Μερικές φορές είναι αναγκαία η εξαγωγή του δοντιού για ορθοδοντικούς λόγους.
Οδοντική διδυμία
Πρόκειται για ατελή διαχωρισμό του οδοντικού σπέρματος με αποτέλεσμα το σχηματισμό δύο μερικώς ή ολικώς ξεχωριστών δοντιών με μια κοινή ρίζα. Παρατηρείται και στο νεογιλό και στο μόνιμο φραγμό. Η διαταραχή αυτή μπορεί να οφείλεται σε τοπικά, συστηματικά και γενετικά αίτια. Η θεραπευτική αντιμετώπιση συνίσταται στην αισθητική αποκατάσταση, ή εξαγωγή και ορθοδοντική διευθέτηση του οδοντικού φραγμού.
Γενέθλια (νεογνικά) και μεταγενέθλια δόντια
Πρόκειται για νεογιλά δόντια τα οποία έχουν ήδη ανατείλει κατά τη γέννηση, ενώ μεταγενέθλια δόντια είναι εκείνα τα οποία ανατέλλουν σε διάστημα ενός μηνός από τη γέννηση. Συνήθως είναι κανονικά νεογιλά με ατελή όμως ρίζα, ενώ σε μερικές περιπτώσεις είναι υπεράριθμα. Προκαλούν συχνά δυσκολία στο θηλασμό. Τα πιο συνηθισμένα δόντια της ομάδας είναι οι κεντρικοί τομείς της κάτω γνάθου. Η αιτιολογία των νεογνικών δοντιών είναι άγνωστη αν και μάλλον υπάρχει ισχυρό γενετικό υπόστρωμα. Η εξαγωγή των νεογνικών δοντιών πολλές φορές είναι απαραίτητη.
Ατελής Αδαμαντινογένεση
Ως ατελής αδαμαντινογένεση αναφέρονται οι μεμονωμένες ανωμαλίες της αδαμαντίνης που οφείλονται αποκλειστικά σε γενετικά αίτια και δε συνοδεύονται από άλλες εκδηλώσεις στα υπόλοιπα συστήματα του οργανισμού. Εμφανίζεται σε όλα τα δόντια νεογιλά και μόνιμα. Τα δόντια εμφανίζουν προβληματική αδαμαντίνη που προκαλεί ευαισθησία στα δόντια και ευνοεί τον σχηματισμό τερηδονικών βλαβών. Πρόκειται για κληρονομική βλάβη. Η θεραπευτική αντιμετώπιση συνίσταται σε συντηρητικές αισθητικές και προσθετικές αποκαταστάσεις.
Ατελής Οδοντινογένεση
Η ατελής οδοντινογενεση είναι ένα γενετικό νόσημα. Η κλινική εικόνα χαρακτηρίζεται από φαιά, ημιδιαφανή οπαλίζοντα δόντια τόσο στον νεογιλό όσο και στον μόνιμο φραγμό. Η αδαμαντίνη υφίσταται εύκολα κατάγματα όχι λόγω δικής της ανωμαλίας, αλλά λόγω ανωμαλιών της υποκείμενης οδοντίνης. Η διαταραχή αυτή κληρονομείται με τον αυτοσωμικό επικρατούντα χαρακτήρα. Η θεραπευτική αντιμετώπιση συνίσταται στην τοποθέτηση στεφανών στα νεογιλά και μόνιμα δόντια.
Βρουξισμός
Το τρίξιμο των δοντιών (ή αλλιώς βρουξισμός) είναι μια κατάσταση, της οποίας τα αίτια δεν είναι απόλυτα διευκρινισμένα, και που παρατηρείται συχνά στα μικρά παιδιά και ιδίως κατά τη διάρκεια του νυχτερινού ύπνου. Σε ένα πολύ μεγάλο ποσοστό η συνήθεια αυτή σταματάει περίπου στην ηλικία των 7-10 ετών, όταν στο στόμα του παιδιού βγούν τα μόνιμά του δόντια. Αν συνεχιστεί πέρα από αυτή την ηλικία είναι δυνατόν να προκαλέσει βλάβες (αποτριβές) στις μασητικές επιφάνειες των δοντιών, ή και συμπτώματα στην περιοχή της άρθρωσης των γνάθων και των μυών οπότε και θα πρέπει να αντιμετωπιστεί με την κατασκευή ενός νάρθηκα. Ο νάρθηκας είναι ένα ειδικό πλαστικό μασελάκι, που το παιδί το φοράει τη νύχτα και προστατεύει τα δόντια.
Η παιδοδοντίατρος Κατερίνα Κολεβέντη βρίσκεται στην περιοχή Αχαρνές και εξυπηρετεί τις περιοχές Μενίδι, Θρακομακεδόνες κ.α.
