Vegan Διατροφή.Τι είναι;
Η αυστηρά χορτοφαγική διατροφή- η vegan – έχει μια πιο πρόσφατη ιστορία.Ο όρος vegan επινοήθηκε από τον Donald Watson και την Leslie Shrigley(ακτιβίστρια,συγγραφέας)το 1944. Ο Watson ήταν Άγγλος ξυλουργός και ήταν αρχικά χορτοφάγος.Το 1943,οι αγελάδες γαλακτοπαραγωγής στην Βρετανία είχαν πληγεί από φυματίωση,με περισσότερο από 40% να επηρεάζονται.Ήξερε ότι αυτό θα επηρέαζε τους ανθρώπους να εγκαταλείψουν τα γαλακτοκομικά,καθώς θα τα έβλεπαν ως επικίνδυνα,γι αυτό δημιούργησε τον όρο veganism για να διαχωρίσει τους ανθρώπους που αποφεύγουν τόσο το κρέας όσο και τα γαλακτοκομικά(και τα αυγά) από τους χορτοφάγους.Υπήρχε κάποια σύγχυση αρχικά,ως προς το πώς προφερόταν η λέξη,με κάποιους να λένε ''vee-jun''.Ο Watson το διόρθωσε στο ενημερωτικό δελτίο του Vegan Society,το οποίο εκείνη την εποχή είχε 25 συνδρομητές.
Η επιρροή του ήταν μεγάλη.Πέθανε σε ηλικία 95 ετών το 2005.Εκείνη την εποχή υπήρχαν 2.000.000 Αμερικανοί και περίπου 250.000 Βρετανοί που αυτοπροσδιορίζονταν ως αυστηρά χορτοφάγοι-vegan.
Αν και η vegan διατροφή ορίστηκε νωρίς,το 1949 ο Leslie J Cross,επισημαίνει ότι η κοινωνία δεν έχει τον ορισμό του βιγκανισμού(ακούγεται σαν .....κανιβαλισμού;;;;;!!!!!!).Ο Leslie J Cross,ήταν κάτοικος Αγγλίας ο οποίος ήταν vegan από το 1942(2 χρόνια πριν επινοηθεί ο όρος).Τον Ιούλιο του 1943, το The Vegeterian Messenger,το τότε περιοδικό της Vegeterian Society,τύπωσε μία επιστολή του Cross, που καταδίκαζε την κατανάλωση του αγελαδινού γάλακτος.Αυτό πυροδότησε μία αλληλογραφία που συνεχίστηκε για πολλούς μήνες και κατέληξε στο ότι ο Donald Watson,ζήτησε από τους χορτοφάγους που ενδιαφέρονται να σταματήσουν την κατανάλωση των γαλακτοκομικών προϊόντων να του γράψουν.Λήφθηκαν περισσότερες από 50 απαντήσεις και τον Αύγουστο του 1944 ο ίδιος και η Leslie Shrigley,υπέβαλαν έκκληση στην Vegeterian Society να επιτρέψει μία επίσημη φατρία χωρίς γαλακτοκομικά προϊόντα. Το αίτημά τους απορρίφθηκε και ο Watson ίδρυσε την Vegan Society τον Νοέμβριο του 1944.Η εταιρεία εγγράφηκε για πρώτη φορά ως φιλανθρωπικό ίδρυμα τον Αύγουστο του 1964,αλλά τα περιουσιακά της στοιχεία μεταφέρθηκαν αργότερα σε μία νέα φιλανθρωπική οργάνωση όταν έγινε επίσης εταιρεία περιορισμένης ευθύνης τον Δεκέμβριο του 1979.Ο ορισμός του βιγκανισμού και το φιλανθρωπικό αντικείμενο της εταιρείας,τροποποήθηκαν και βελτιώθηκαν με την πάροδο των ετών.Τον χειμώνα του 1988,ο ορισμός που χρησιμοποιήθηκε και παραμένει έτσι εως σήμερα -με κάποιες αλλαγές ελαφρώς- είναι ο εξής:
''Είναι μία φιλοσοφία και ένας τρόπος ζωής που επιδιώκει να αποκλείσει-όσο είναι δυνατό και εφικτό- κάθε μορφή εκμετάλλευσης και σκληρότητας των ζώων για τροφή,ένδυση,ή οποιονδήποτε άλλο σκοπό.Κατ' επέκταση ,προωθεί την ανάπτυξη και χρήση εναλλακτικών λύσεων χωρίς ζώα,προς όφελος των ανθρώπων,των ζώων και του περιβάλλοντος''
Ωστόσο,υπάρχει και ο βιγκανισμός προερχόμενος από θρησκευτικές τάσεις.Σε παλαιότερο άρθρο ,αναφερθήκαμε στους Τζαϊνιστές.Είναι οπαδοί μίας αρχαίας Ινδικής θρησκείας κατά την οποία οι οπαδοί της απέχουν από κάθε βίαιη δραστηριότητα (ahimsa) συμπεριλαμβανομένης της βλάβης των ζώων.Θεωρουν αυτή την αρχή ως το υψηλότερο καθήκον τους και καταναλώνουν μία ''μη βίαιη'' ή vegan διατροφή.
Ορισμένοι τύποι Βουδιστών και Χριστιανών(Αντβεντιστές της Έβδομης Μέρας) ακολουθούν επίσης έναν τέτοιο τρόπο ζωής,αν και δεν είναι γνωστό πόσο αυστηρά τον ακολουθούν.
H αυστηρή χορτοφαγία ,αποκλείει ένα μεγάλο μέρος προϊόντων διατροφής.Συνήθως,όσοι ακολουθούν αυτό τον τρόπο,έχουν μία φιλοσοφία διαφορετική και στην καθημερινότητά τους.Δεν φορούν δερμάτινα ,μάλλινα,μεταξωτά ούτε και έχουν και τα ανάλογα αξεσουάρ.Δεν χρησιμοποιούν μπουφάν ή παπλώματα πουπουλένια,προϊόντα με λανολίνη(είναι το λίπος που εξάγεται από το μαλλί του προβάτου),shellac,το γνωστό προϊόν για τα νύχια ,χρησιμοποιείται στο φινίρισμα ξύλου και στο γλάσο των τροφίμων(είναι το έκκριμα ενός εντόμου- Lac- που βρίσκεται στην Ινδία και την Ταϊλάνδη.Σ΄αυτές τις χώρες γίνονται καλλιέργειες εντόμων lac(!!!!!!).Γίνεται εισαγωγή των εν λόγω εντόμων στο φυτό ξενιστή 2 φορές τον χρόνο καθώς ο κύκλος ζωής των εντόμων είναι 6 μήνες.Το συστατικό με το μεγαλύτερο ποσοστό στο έντομο είναι η ρητίνη(68-90%).
Κάποιες τροφές,βαφές,καλλυντικά που έχουν κόκκινο χρώμα.Ο χρωματισμός αυτός προέρχεται απο την καλλιέργεια του εντόμου cochineal το οποίο βρίσκεται στο Μεξικό ,Ν.Αμερική στους κάκτους.
Τα Ωμέγα 3 λιπαρά οξέα,καθώς προέρχονται από τα ψάρια,όπως και βιταμίνη D3 η οποία προέρχεται από λανολίνη ή ιχθυέλαιο.
Προϊόντα μελισσών(μέλι,κερί,βασιλικο πολτό).
Δηλαδή,τι καταναλώνουν οι αυστηροί χορτοφάγοι-vegan;
Καταναλώνουν φρέσκα και αποξηραμένα φρούτα και λαχανικά, όσπρια,ξηρούς καρπούς, δημητριακά,μανιτάρια.Γίνεται μεγάλη συζήτηση για την σόγια και την διαδικασία καλλιέργειάς της (μεταλλαγμένη σόγια).Παραμένει όμως ένα ''δυνατό χαρτί'' φυτικής πρωτεΐνης,καθώς από τα φασόλια σόγιας παρασκευάζονται αρκετά προϊόντα όπως το τυρί τόφου, ''μπιφτέκια'' ΄΄κιμάς΄΄ σόγιας, γάλα,γιαούρτι.
Φυσικά ,εφόσον έχει αυξηθεί η ζήτηση,αναλόγως θα αυξηθεί και η προσφορά.Έτσι,στα ράφια και στα ψυγεία των καταστημάτων,βρίσκουμε ακόμα περισσότερα προϊόντα παρασκευασμένα με φυτικές πρώτες ύλες: γάλα και γιαούρτι από αμύγδαλο,καρύδι,φιστίκι,καρύδα.Τυρί,βούτυρο από καρύδα, ,μαγιονέζες,κέτσαπ, τσιπς από κινόα,ρύζι,σοκολάτες.
Τα περισσότερα από αυτά τα προϊόντα, είναι ενισχυμένα με κάποιες βιταμίνες και ιχνοστοιχεία(όπως βέβαια και σε αρκετά προϊόντα ζωϊκής προέλευσης).Έτσι προσθέτουν βιταμίνη Β12 ,εφόσον οι αυστηροί χορτοφάγοι ενδεχομένως να παρουσιάζουν κάποια έλλειψη.Προσθέτουν σίδηρο,φυλλικό οξύ,ασβέστιο.
Φυσικά ,υπάρχουν και σκευάσματα βιταμινών στο εμπόριο που μπορούν να καλύψουν αυτές τις τυχόν,οργανικές ελλείψεις.Εννοείται πως αυτά τα σκευάσματα ,για τους αυστηρά χορτοφάγους,πρέπει να αναγράφουν πως είναι vegan.Πολλές εταιρείες έχουν δημιουργήσει τέτοιου είδους προϊόντα για να προσελκύσουν και αυτό το καταναλωτικό κοινό.
Ο κατάλογος είναι μεγάλος.Οι αυστηροί χορτοφάγοι,έχουν μία φιλοσοφία ως προς την αξία της ζωής κάθε έμβιου όντος.Αν κάποιος αποφασίσει να ακολουθήσει αυτή την πορεία διατροφικά και κοινωνικά,ενδέχεται να συναντήσει αρκετές δυσκολίες.Το φαγητό,η ένδυση,η περιποίηση ακόμα και η καθαριότητα εμφανίζουν προβλήματα στην καθημερινότητα.Από μία έξοδο για ποτό,μέχρι την αγορά ενός σαπουνιού.....
Ένας ακόμα παράγοντας είναι και το οικονομικό. Παραπάνω, αναφέρθηκαν κάποια προϊόντα.Η παρασκευή τροφίμων απαλλαγμένων από ζωϊκά προϊόντα,έχει ένα σημαντικό κόστος.Αυτό συνεπάγεται, πως το προϊόν ο καταναλωτής θα το πληρώσει....ακριβά. Είναι αρκετά δύσκολο για μία 4μελή οικογένεια,όπως και για κάποιον που ζει μόνος του. Βέβαια,υπάρχει μία αρκετά σοβαρή κίνηση τα τελευταία χρόνια και πολλά προϊόντα που κάποτε ήταν μόνο σε καταστήματα βιολογικών,βρίσκονται τώρα και στα ράφια των σούπερ μάρκετ και πολλα προϊόντα ένδυσης και υπόδησης να βρίσκονται σαφώς πιο εύκολα απ'ότι πριν κάποια χρόνια.
Φαίνεται όμως,πως εκτός από την ηθική και περιβαλλοντική πλευρά που διαθέτει μια αυστηρά χορτοφαγική διατροφή,έχει και μία πλευρά που αφορά την υγεία.Έχουν γίνει μελέτες όσον αφορά την σχέση της φυτοκεντρικής διατροφής με καρδιαγγειακές παθήσεις,διαβήτη,νοσογόνο παχυσαρκία,αυξημένη αρτηριακή πίεση,φλεγμονές.Έχει βρεθεί ότι σχετίζεται με ευεργετικές αλλαγές στους καρδιομεταβολικούς παράγοντες κινδύνου καρδιαγγειακής νόσου όπως χαμηλότερο ΔΜΣ(Δείκτης Μάζας Σώματος),επίπεδα ολικής χοληστερόλης στον ορό αίματος,επίπεδα γλυκόζης ορού σε σύκριση με μία κρεοφαγική διατροφή.
Βέβαια βρέθηκαν και επίπεδα θρεπτικών συστατικών όπως το EPA(εικοσαπεντανοϊκό οξύ Ω-3 λιπαρό οξύ),DHA(εικοσιδυοεξανοϊκό οξύ Ω-3 λιπαρό οξύ),βιταμίνη Β12,σελήνιο,ψευδάργυρος,ιώδιο να είναι χαμηλότερα στους αυστηρά χορτοφάγους.Η φύση έχει βέβαια,φροντίσει ,ώστε ικανοποιητικές ποσότητες από τα παραπάνω ιχνοστοιχεία, να βρίσκονται και σε φυτικές πηγές.Ο λιναρόσπορος,οι σπόροι chia,η βρώμη,το καστανό ρύζι,τα βραζιλιάνικα καρύδια,τα κάσιους,τα φύκια,οι πατάτες,οι μπανάνες είναι κάποια από τα τρόφιμα που τα περιέχουν.Μόνο η βιταμίνη Β12 δεν υπάρχει.Υπάρχουν όμως συμπληρώματα διατροφής ,όπως και για όσους δεν είναι αυστηροί χορτοφάγοι, αλλά παρουσιάζουν κάποια έλλειψη σε βιταμίνες ή ιχνοστοιχεία.
Ωστόσο,τα δεδομένα για την αυστηρά χορτοφαγική διατροφή είναι περιορισμένα.Ελάχιστες μελέτες έχουν αξιολογήσει την εν λόγω διατροφή ξεχωριστά από άλλες δίαιτες δίχως κρέας όπως η ωογαλακτοφαγία ή η χορτοφαγία.
Παρόλα αυτά,μία διατροφή με απουσία ζωϊκών προϊόντων,ζυγίζοντας τα υπέρ και τα κατά,σαφώς η πλάστιγγα γέρνει προς τα υπέρ.
Η ανάγκη να αλλάξει κάποιος το βάρος του μ ' έναν τρόπο έξω από τα συνηθισμένα,μόνο κέρδος μπορεί να φέρει.Φυσικά ,αυτή η διαδικασία δεν γίνεται από την μία στιγμή στην άλλη.Χρειάζεται μέθοδος,συνεργασία και φυσικά κίνητρο.Ένας ειδικός στην εκπαίδευση μετάβασης και εκπαιδευμένος στην vegan διατροφή,καθώς και το ενδογενές κίνητρο για αλλαγή,είναι τα κατάλληλα εφόδια για έναν εναλλακτικό έλεγχο βάρους.Με την κατάλληλη εκπαίδευση,μπορούμε να δούμε αλλαγές στο σώμα εξωτερικά και εσωτερικά.
Οι περισσότεροι που αποφασίζουν να επιλέξουν αυτού του είδους την διατροφή,παραπονιούνται συνήθως,για την απουσία ποικιλίας στο μαγείρεμα,στα ενδιάμεσα γεύματα καθώς και με το τι μπορούν να καταναλώσουν όσοι ασχολούνται με αθλητισμό ερασιτεχνικά ή επαγγελματικά.Τα νέα αγαπητοί μου είναι ευχάριστα!Υπάρχουν πολλές συνταγές,πολλοί τρόποι μαγειρέματος και πολλά διαθέσιμα προϊόντα φυτικά.Όλα έχουν να κάνουν με την επιλογή μας για αλλαγή και την αυτοδιαχείρησή μας.Η σωστή εκπαίδευση από τον ειδικό και η οργάνωση,θα φέρουν τα επιθυμητά αποτελέσματα.
Παρακλάδια vegan διατροφής.
Η ωμοφαγική διατροφή(Raw Food Diet). Σ'αυτή την περίπτωση ό,τι καταναλώνεται είναι ωμό .Φρούτα, σπόροι, λαχανικά, ξηροί καρποί ρίζες,γάλα ξηρών καρπών,ελαιόλαδο,ακατέργαστα δημητριακά και όσπρια,αποξηραμένα φρούτα,φύκια,βλαστάρια.Ένα τρόφιμο θεωρείται ωμό εαν δεν έχει θερμανθεί στους 40-48 βαθμούς Κελσίου.Επίσης δεν πρέπει να ραφινάρεται,να παστεριώνεται,να υποβάλλεται σε επεξεργασία με φυτοφάρμακα ή να υποβάλλεται σε επεξεργασία με οποιονδήποτε τρόπο..Η ωμοφαγία βέβαια κατά την αρχαιότητα, ήταν ένα από τα βασικά τελετουργικά των εκστατικών μυστηρίων του Ορφέα και του Διονύσου.Ήταν η πρακτική της κατανάλωσης ωμού κρέατος,που στις μυστικιστικές λατρείες είχε τελετουργικό χαρακτήρα.
Η διατροφή αυτή,περιλαμβάνει κάποιες εναλλακτικές μεθόδους προετοιμασίας,όπως χυμούς,ανάμειξη,αφυδάτωση,μούλιασμα και βλάστηση(τα γνωστά φύτρα).
Φρουτοφαγία (Φρουταϊσμός)-Frugivor.Σ' αυτή την διατροφή,οι περισσότεροι από τους υδατάνθρακες και τις θερμίδες προέρχονται από ολόκληρα ώριμα φρούτα συμπληρωμένα συνήθως με ½ -2 κιλά μαρούλι κάθε 2η μέρα και λιγότερο από μία χούφτα ξηρούς καρπούς την ημέρα καθώς επίσης και 2-3 λίτρα νερό ημερισίως.Δεν υπάρχουν μελέτες που να αποδεικνύουν ότι αυτή η διατροφή είναι υγιεινή και υπάρχουν ανησυχίες σχετικά με την υψηλή πρόσληψη ζάχαρης από την κατανάλωση φρούτων καθώς και την ανεπάρκεια μετάλλων και λιπαρών οξέων.
Ostrovegans.Οι Ostrovegans δεν απέχουν από όλες τις τροφές ζωϊκής προέλευσης.Θεωρούν ηθικά επιτρεπτό να τρώνε στρείδια ή μύδια επειδή αυτά τα ζώα δεν έχουν κεντρικό νευρικό σύστημα και επομένως είναι απίθανο να αισθάνονται πόνο.
S.O.S.(Sugar-Oil-Salt).Eίναι μια διατροφή απαλλαγμένη από ζάχαρη,αλάτι και λάδι.
WSLF(Whole Starch Low Fat).Αυτή η διατροφή απαιτεί την κατανάλωση ολόκληρων αμυλούχων τροφών και τον περιορισμό κατανάλωσης των λιπαρών.Η διατροφή WSLF τονίζει την σημασία της λήψης των περισσότερων από τις θερμίδες από ολόκληρα αμυλούχα τρόφιμα,όπως όσπρια,δημητριακά ολικής άλεσης καθώς αμυλούχα φρούτα και λαχανικά.
Χωρίς να θέλω να κουράσω με λεπτομέρειες,η vegan διατροφή έχει τις συγκλίνουσες και αποκλίνουσες τάσεις.Μπορεί κάποιος να προσθέσει ή να αφαιρέσει από την διατροφή του και να δημιουργήσει μία καινούρια διατροφική τάση. Όσα έχουν αναφερθεί παραπάνω, είναι αυτά τα ρεύματα της vegan διατροφής που είναι πιο δημοφιλή,χωρίς να δίνεται μεγαλύτερη ή μικρότερη αξία σε οποιοδήποτε άλλο είδος.
Θα κλείσω αυτό το άρθρο,ελπίζοντας να βοήθησα κάποιους να κοιτάξουν αυτό το διατροφικό κομμάτι πιο ελαφρά αλλά με την ανάλογη σοβαρότητα.
Και σας χαρίζω την αγαπημένη μου φράση :
''Το πιό δύσκολο μέρος του να είσαι vegan είναι να ξυπνάς στις 5 το πρωΐ για να αρμέξεις τα αμύγδαλα''
